در سالهای اخیر میوه های خشک در سبد غذایی جهان جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. میوه های خشک حاوی مقدار زیادی پروتئین، انواع ویتامین ها، مواد معدنی و فیبر هستند. به همین دلیل به عنوان یک میان وعده خوشمزه و مقوی شناخته می شوند. صنعت میوه خشک کمک کرد که انواع میوه های تازه را به محصولاتی با کیفیت و متفاوت و با ماندگاری بالاتر تبدیل کنیم. امروزه میوه های خشک طرفداران زیادی در سطح دنیا به ویژه کشورهای اروپایی دارد. کشورهای جهان به دلیل تغییرات در الگوهای مصرف خود به دنبال جایگزینی برای تنقلات چاق کننده مثل چیبس و شکلات هستند. میوه های خشک به عنوان بهترین جایگزین در میان وعده ها به جای تنقلات مضر می باشد.
از دیر باز میوه های خشک ایران در سبد غذایی جهان وجود داشت. کشورهای اروپایی هم مشتری میوه های خشک سنتی ایران بودند. از جمله این میوه ها می توان به کشمش، مویز، پسته، بادام، انجیر خشک شده، خرما، قیسی، و توت خشک اشاره کرد.
امروزه علاوه بر آن میوه های خشک سنتی، مقدار زیادی از میوه های خشک شده به روش های صنعتی در سبد غذایی جهان جایگاه خود را پیدا کرده اند. از جمله این میوه ها می توان به انواع آلوها، سیب، پرتقال، به، خرمالو، کیوی، زردآلو، گلابی و هلو اشاره کرد.
تنوع میوه های خشک در ایران
ایران کشوری چهار فصل است و تنوع میوه های آن بسار زیاد است. این امر باعث شده است که شغل اصلی مردم این سرزمین کهن از سالیان سال همواره کشاورزی باشد. علت این تنوع میوه ها و محصولات کشاورزی در ایران وجود خاکهای آبرفتی و حاصلخیر، تنوع آب و هوایی، وجود آبهای زیرزمینی و وجود نیروهای ماهر در بخش کشاورزی می باشد.
این موضوع باعث شده است که ایران بتواند از نظر تجارت و بازرگانی در عصر حاضر در زمینه ی میوه های خشک در سبد غذایی جهان رتبه ی خوبی را داشته باشد.
انواع میوه هایی که در ایران خشک می شوند
| خشکبار | محل تولید |
|---|---|
| پسته | کرمان (در شهرهای سیرجان، رفسنجان، زرند و شهر بابک )
سمنان (شهر دامغان) استان خراسان جنوبی (شهر های فردوس، قاین و سربیشه) یزد (مهریز، یزد و بافق) |
| بادام درختی | شهر کرد، دامغان، استان چهارمحال و بختیاری، آذربایجان شرقی، کرمان، اصفهان و مرکزی |
| گردو | تویسرکان، آذربایجان غربی و شرقی، دماوند، سمنان، همدان، فارس و کردستان، نهاوند، فیروزکوه |
| خرما | بم، شیراز، هرمزگان، خوزستان، هرمزگان، کرمان، بوشهر، فارس و سیستان و بلوچستان |
| کشمش | ملایر، کاشمر، تاکستان، ملکان، بناب، مراغه،زنجان، قوچان |
| زرشک | بیرجند و قاین استان خراسان جنوبی |
| قیسی زردآلو | آذربایجان شرقی، مرند، شاهرود |
| انجیر خشک | استهبان، نی ریز، داراب، جهرم، کازرون، فیروزآباد |
| آلو خشک | مشهد، نیشاپور، ارومیه، سمنان |
| تخمه | خوی، مازندران |
| آلبالو خشک | قزوین، ملایر |
| فندوق | گیلان، شهسوار، رامسر، رودبار، الموت، است. اشکورات در رودسر |
| بادام زمینی | استانه اشرفیه، اردبیل، آذربایجان شرقی، همدان، مازندران |
| توت خشک | طرقبه |
| عناب | خراسان جنوبی، اصفهان، فارس، قزوین، قم، گلستان، لرستان |
| مویز | ملایر، کاشمر، تاکستان، ملکان، بناب، مراغه،زنجان، قوچان |
سهم ایران در صادرات میوه های خشک در سبد غذایی جهان
برای میوه های خشک در سبد غذایی جهان بیشتر کشورها نقش فعالی دارند. طبق آمار منتشر شده در حال حاضر ایالات متحده و ترکیه بیشترین میزان میوه خشک در جهان را تأمین می کنند. این دو کشور حدود 30 درصد از بازار جهانی تولید میوه خشک در جهان را در اختیار دارند.
کشور ما که از دوران گذشته در تولید میوه خشک نقش مهمی را داشتند. در طب سنتی ما ایرانیان نیز به استفاده از میوه های خشک تاکید شده است. طبق گزارشات منتشر شده ایران اکنون ۱۳ درصد بازار جهانی میوه خشک را در اختیار دارد.
رتبه های بعدی پس از ایران کشورهای عربستان و چین هستند که در جایگاه بعدی قرار دارند و به ترتیب سهمی به میزان ۷ و ۵ درصد از بازار جهانی تولید میوه خشک را در اختیار دارند.
صادرات میوه خشک در ایران
ایران یک کشور چهار فصل است. به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و مناسبی که دار است و همینطور به دلیل داشتن آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز و نیروی کشاورزی ماهر می‌تواند یکی از صادرکنندگان اصلی میوه های خشک در سبد غذایی جهان باشد. همینطور ایران در زمینه ی خشک کردن میوه هایی مثل خرما، انجیر، کشکش، مویز سایقه ای چندین ساله دارد که این خود مزیت خوبی برای صادرات این محصول با ارزش به کشورهای دیگر می باشد. با این کار علاوه بر سود و ارزآوری برای کشورمان، می توان ایران را در بازار جهانی شناخته تر کرد.
امارات: میوه خشک یکی از کالاهای مهم صادراتی ایران به امارات و دبی است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بیشترین میزان صادرات میوه (غیر خشک) از درون ایران مربوط به دبی است. آجیل و خشکبار (مثلا فندق، گردو، بادام‌زمینی) و میوه خشک هم از جمله صادرات مهم کشورمان به امارات هستند.
عمان: کشور عمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. این کشور علاوه بر داشتن مرز آبی مشترک با ایران ذائقه ی غذایی مشترکی با ایرانی ها دارند. به همین دلیل این کشور می تواند یکی از واردکنندگان انواع مواد غذایی و کشاورزی مخصوصا میوه خشک و غیر خشک از ایران باشد.
توت خشک، برگه آلو و زردآلو، انجیر خشک، پرتقال، سیب، آناناس، شابلون، موز، نارنگی، کیوی، هلو، شلیل و نارگیل از جمله میوه های خشک هستند که از ایران به عمان صادر می شود.
قطر: قطر یکی از کشورهای بسیار ثروتمند در حوزه خلیج فارس است که به دلایل آب و هوای گرم و کمبود زمین‌های کشاورزی و دلایل سیاسی بسیاری از کالاهای اساسی خود را از کشورهای همسایه وارد می کند.
نزدیکی این کشور به ایران و به دلیل داشتن مرز آبی و هزینه پایین حمل و نقل باعث شده است بخش زیادی از محصولات باکیفیت ایرانی از جمله میوه خشک به این کشور صادر شود. این تجارت بین ایران و قطر زمانی قوت گرفت که بین قطر با دیگر کشورهای عربی اختلاف افتاد.
استرالیا: خربزه، گیلاس و آلبالو، انواع آلوها و سیب و کیوی از جمله میوه‌هایی هستند که از ایران به استرالیا صادر می‌شوند.
چین: جمهوری خلق چین با جمعیت تقریبی ۱.۳ میلیارد نفر پرجمعیت‌ترین کشور جهان می‌باشد. این کشور بسیاری از مواد خام را از سایر کشورهای جهان خریداری می کند.
روابط بازرگانی خوب کشورمان با چین، راه مناسبی است تا میوه های خشک ایرانی در سبد غذایی جهان مخصوصا کشور چین باشد.
ازجمله میوه های خشکی که در کشور چین طرفداران زیادی دارد انجیر و خرما است که از کشور ایران به این کشور صادر می شود.
کویت: کشور کویت با ایران از راه خلیج فارس دارای مرزهای آبی است. این کشور وسعت کمی دارد و بیشتر مناطق آن بیابانی و لم یزرع می باشد.این کشور به دلیل شرایط آب و هوایی گرم و خشک خود نمی توانند محصولات کشاورزی متنوعی تولید کنند.
نزدیکی به ایران به دلیل داشتن مرز آبی و هزینه پایین حمل و نقل از ایران باعث شده است بخش زیادی از محصولات باکیفیت ایرانی از جمله میوه خشک به این کشور صادر شود. از آنجایی که ارزش اقتصادی دینار کویت چند برابر دلار است برای اینکه ایران در زمینه صادرات میوه های خشک در سبد غذایی جهان جایگاه خوبی داشته باشد این کشور می تواند گزینه خوبی باشد.
روسیه: کشور روسیه به دلیل موقعیت جغرافیایی که دارد بخش بزرگی از آن با یخ پوشانده شده است. نیمی از سال در این کشور امکان کشاورزی وجود ندارد.
این کشور با جمعیت تقریبی ۱۴۴ میلیون نفر برای تامین نیازهای خود به واردات میوه از کشورهای دیگر می پردارزد.
روسیه به دلیل قرار گرفتن در حاشیه‌ی دریاچه‌ی خزر با ما مرز آبی دارد. این نزدیکی به ایران از نظر مسافت زمینه ی مناسبی برای صادرات کالا از ایران است. بازرگانان ایرانی برای صادرات میوه های خشک در این کشور می توانند عملکرد و بازدهی بسیار خوبی داشته باشند.
از جمله میوه های خشکی که به کشور روسیه صادر می شود می توان به انجیر، سیب، کیوی، پرتقال، موز، توت فرنگی، خرما، پسته و غیره اشاره کرد.
عراق:
یکی از کشورهایی که در زمینه صادرات میوه های خشک می توان از آن بهره برد کشور عراق است. این کشور به دلیل داشتن مرز مشترک با ایران می تواند یک تجارت خانه ی خیلی خوب برای صادرکنندگان ایرانی باشد.
کشور عراق بدلیل آب و هوایی که دارد خیلی از محصولات کشاورزی که ذر ایران وجود دارد در این کشور این محصولات وجود ندارد. از سویی بدلیل داشتن مرز مشترک با ایران می توان محصولات را از طریق حمل و نقل زمینی هم به این کشور ارسال کرد. این کار سبب می شود هزینه حمل و نقل کمتر شود و محصولات در زمان کم و با حفظ کیفیت مناسب به این کشور برسند.
هلو، آلو، پرتقال و سیب از جمله میوه‌هایی هستند که به این کشور صادر می‌شوند.
اروپا: بزرگترین بازار خشکبار و میوه های خشک در سبد غذایی جهان اتحادیه اروپا است؛ از جمله ی این کشورها هلند، آلمان، فرانسه و بریتانیا می باشند. بزرگترین وارد کننده ی میوه خشک آلمان می باشد.
اروپا در چند سال اخیر میوه های خشک را وارد آشپزی‌ها و تولیدات غذایی‌اش کرده است. همین امر سبب شده است حجم واردات خشکبار و میوه های خشک به اروپا مدام در حال افزایش باشد.
بهترین میوه ها برای خشک کردن
هر کیلو میوه خشک، اغلب از فراوری ۱۰ کیلو میوه ی تازه به دست می‌آید. برای این کار باید باکیفیت ترین و بهترین میوه ها انتخاب شود تا نتیجه بهتری دریافت شود.
برای حضور در بازار جهانی علاوه بر کیفیت خوب میوه ها باید بسته بندی مناسبی هم داشته باشیم. در بازار جهانی برای اینکه افراد بیشتر جذب محصولات شوند باید محصولات بسته بندی شکیل و زیبایی داشته باشند. از این رو بسته بندی اصولی و زیبا تاثیر مستقیم بر خرید و انتخاب مشتری دارد. متاسفانه در ایران به موضوع خیلی توجه نمی شود. بعضی از کشورها مثل ارمنستان و کردستان عراق از این موضوع به نفع خودشان استفاده می کنند و نقش واسطه گری را دارند. این کشورها میوه های خشک را به صورت فله ای از ایران خریداری می کنند و با بسته بندی مناسب آن را راهی بازارهای جهانی می کنند. همین موضوع باعث می شود که به جای کشاورزان و تولیدکنندگان داخلی ما شرکت ها و برندهای خارجی از منابع و زحمت ایرانی ها سود ببرند.
سوالات متداول
بهترین بازارهای جهانی برای صادرات میوه خشک ایران کدام کشورها هستند؟
بهترین بازارهای جهانی برای صادرات میوه خشک ایران شامل کشورهای روسیه، عراق، ترکیه، کویت و عمان هستند.
مهمترین میوه های خشکی که به کشورهای حوزه خلیج فارس ارسال می شوند چیست؟
مهمترین میوه های خشکی که به کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عمان، عراق و کویت ارسال می شود، شامل توت خشک، برگه آلو، برگه زردآلو، انجیر خشک و پرتقال، سیب، آلو شابلون، آناناس، نارگیل، موز، نارنگی، کیوی، هلو و شلیل هستند.
چه عواملی در صادارت میوه های خشک به کشورهای دیگر موثر هستند؟
کشور ایران برای اینکه بتواند از نظر تولید میوه های خشک در سبد غذایی جهان نقش بسزایی داشته باشد باید طراحی بسته بندی، بسته بندی شکیل و مناسب، توجه به سلیقه و فرهنگ کشور صادر کننده، قدرت خرید مردم و توجه به بازار مصرف از جمله عواملی هستند که در صادرات میوه های خشک باید به آن توجه کرد.
قیمت میوه خشک در بازارهای جهانی نسبت به میوه های تازه چگونه است؟
قیمت میوه خشک در بازارهای جهانی نسبت به میوه های تازه حدودا چهار برابر بیشتر است بنابراین فروش میوه های خشک در سبد غذایی جهان برای اقتصاد کشورمان بسیار باارزش است.
چرا میوه های خشک ما در کشورهای دیگر دوباره بسته بندی می شوند؟
استاندارد نبودن بسته بندی موجب این امر شده است. آن کشورها این محصولات را به اسم خود روانه بازار جهانی می کنند.
اصلی ترین مصرف کنندگان میوه خشک کدام کشورها هستند؟
کشورهای حوزه ی خلیج فارس، خاورمیانه و اروپا اصلی ترین مصرف کنندگان میوه خشک در جهان هستند.
مقالات پیشنهادی
